Menu

Bienal Nedir? İstanbul’da ve Dünyada Bienal



Çağdaş sanatın sergileme geleneği olan bienal kelimesi ilk olarak Venedik’te 1895 yılında kullanılmıştır ve ilk kullanımı plastik sanatlar üzerine olsa da zamanla uluslararası sergi etkinliği anlamı taşımaya başlamıştır.

Sözlük anlamı olarak iki yılda bir yapılan etkinlik anlamına gelmektedir. Günümüzde bienaller, en geniş sanatsal etkinlikler olarak karşımıza çıkar ve dünyada küreselleşmeye bağlı olarak ekonomik anlamda bir değer unsuru olurken, kentlerin ben buradayım mesajının görkemli bir biçimde dünyaya sunulduğu ortamlar da olmaktadır.

Adel Abdessemed, Mon Enfant, 2014

Adel Abdessemed, Mon Enfant, 2014

Gozde İlkin , Muamma, 2014

Gözde İlkin , Muamma, 2014

Bienal için birçok farklı tanım yapılmıştır. Genel olarak bu tanımlar öznel değerlendirmeler ile yapılırken, düzenlendiği bölgeye göre karakteristik tanımlamalara da sahip olmuşlardır. Documenta, bienal ismini içermeyen fakat bienal türünde yapılan, bienallerden farklı olarak beş yılda bir düzenlenen bir etkinliktir.

Njideka Akunyili Crosby, Nyado - The Thing Around Her Neck, 2011

Njideka Akunyili Crosby, Nyado: The Thing Around Her Neck, 2011

Erkan Ozgen , First Untitled, 2012

Erkan Özgen , First Untitled, 2012

Bir bienalin pek çok farklı teması olabilir. Çünkü her bienal taşıdığı yerel karakterin yanında, bir önceki organizasyondan farklı temaya sahiptir. Her bir tema farklı birer renge benzetilirse, bienaller modern sanatın yıllar içerisindeki gökkuşağı olarak nitelendirilebilirler. Bu gökkuşağındaki her renk, değişim, farklılık, anlayış, zenginlik, düşünceler ve paylaşım gibi birçok kavramı sanatçıların gözüyle sanatseverler ile paylaşır. Dünyada birçok kentte düzenlenen bienaller amaçlarını tanımlarken değişime, farklılığa ve kültürel iletişime yer veren cümleler kullanmaktadır.

Latifa Echakhch,  La Depossession, 2014

Latifa Echakhch,  La Dépossession, 2014

Ali Taptik, Nothing Surprising, 2009

Ali Taptık, Nothing Surprising, 2009

Uluslararası organizasyonlar olan bienaller, iki yılda bir düzenlendikleri için bu süreyi kapsayan aralıksız bir hazırlık sürecine sahiptirler. Bu süreçleri yöneten kişilere küratör denilmektedir. Küratörler, eserleri ile sanata yön verebilecek fark yaratan genç sanatçıları seçme, sergilerin açılacağı mekanları ve bienalin temasını belirleme gibi görevlere sahiptirler. Küratörü kısaca bu süreci yöneten kişi olarak tanımlayabiliriz. Küratörler, belirlenen temayı kamuoyuna duyurmak için bir kavramsal çerçeve metni yayınlarlar.

Klara Liden,  Lampen, 2014

Klara Lidén,  Lampen, 2014

Volkan Aslan, Sevgili İstanbul

Volkan Aslan, Sevgili İstanbul

Bienallerin dev organizasyonlar olduğu ve dev bir organizasyonun turistik faaliyetleri de beraberinde getirdiği konaklama, yeme-içme, seyahat gibi turistik kavramlar ile iç içe girdiği söylenebilir.

Alper Aydin, Organik Kusurlar, 2015

Alper Aydın, Organik Kusurlar, 2015

Bienallerde görsel ve işitsel sanatlar yoğun biçimde kullanılır. Bir bienali sadece kavramsal çerçeve metinleri ile değerlendirmek yanlıştır. Çünkü bienaller hem genç sanatçıların, hem de tecrübeli ve ünlü birçok sanatçının bir arada bulunduğu sergilerden oluşur.

Dan Stockholm, King of Kings, 2102

Dan Stockholm, King of Kings, 2102

Tugce Tuna, Displacement RemDans

Tuğçe Tuna, Displacement RemDans

Dünyada bilinen ilk bienal 1895 yılında gerçekleşen Venedik Bienali’dir. Venedik Bienali düzenlendiği dönemde çağdaş sanatta yenilikçi bir atılım sunmuştur. Sunulan yenilikçi akım daha sonra birçok kent için örnek temsil etmiştir.

Rayyane Tabet, Architecture Lesson, 2012

Rayyane Tabet, Architecture Lesson, 2012

Alejandro Almanza Pereda, Spare The Rod, Spoil The Child, 2011

Alejandro Almanza Pereda, Spare The Rod, Spoil The Child, 2011

Türkiye’de bienal ortamına geçiş Ankara Uluslararası Asya-Avrupa Sanat Bienalleri (1986 – 1992) ile başlamıştır. Türkiye’de ilk bienal etkinliği düzenleme girişimi ilk olarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü tarafından başlatılmıştır. Etkinlik için aralarında sanatçıların, Bakanlık ve Güzel Sanatlar Müdürlüğü görevlilerinin de bulunduğu bir danışma kurulu oluşturulmuş, bu kurul çağrılacak sanatçıların seçimi konusunda diğer ülkelerin Kültür Bakanlıkları ile iletişim kurarak eser ve sanatçıların belirlenmesinde öncülük yapmıştır. Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde yapılan bu bienaller, daha sonraları Türkiye’nin ikinci bienal etkinliği olan İstanbul Bienallerine de temel teşkil etmiştir.

Candeger Furtun , Portre, 1980

Candeğer Fürtun , Portre, 1980

Kemang Wa Lehulere, Cosmic Interluded Orbit, 2016

Kemang Wa Lehulere, Cosmic Interluded Orbit, 2016

İlki 1987 yılında düzenlenen İstanbul Bienali, Suzan Kendzulak’a göre dünyanın organizasyon açısından en büyük ilk on beş bienali arasında gösterilmektedir. İstanbul Bienali, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından iki yılda bir düzenlenmektedir. Türkiye sınırları içerisinde düzenlenen en geniş çaplı sergi olma özelliğini taşıyan İstanbul Bienali, birçok sanatçının uluslararası sergilere davet edilmesinde ve uluslararası arenada tanınmasında etkin bir rol oynamaktadır. Sanatçılar için oynadığı bu rolün dışında etkinlik boyunca düzenlenen panel, atölye çalışmaları ve konferanslar sayesinde de eğitici bir rol üstlenmektedir.

Fred Wilson, Love and Loss In The Milky Way, 2005

Fred Wilson, Love and Loss In The Milky Way, 2005

Kaynak
Çağdaş Sanat Etkinlikleri ve Türkiye Turizmi Bağlamında 13. İstanbul Bienali İncelemesiTürkiye’de Geleneksel Sanatın Dönüşümü ve İstanbul Bienalleri


Facebook Yorumları

Yorum Yap

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir