New York’taki Metropolitan Sanat Müzesi, dünyanın en önemli sanat müzelerinden biridir. Metropolitan Museum of Art ya da kısaca “MET” denilen Metropolitan Müzesi, dünyanın en büyük müzeleri listesinde dördüncü sırada yer alır.
1. Metropolitan Müzesi Nerede?
New York’un Upper East Side bölgesinde yer alan 5. Cadde bulunan Metropolitan Sanat Müzesi, en az kendisi kadar ünlü Central Park’a bakıyor. Bugün, Müze’nin iki milyon metrekarelik binasında herhangi bir zamana ait on binlerce eser görülebilir.
2. Metropolitan Müzesi’nin Tarihçesi
Metropolitan Sanat Müzesi’nin ilk kuruluş fikri, 1866 tarihinde bir grup Amerikalı’nın, ABD halkına sanat ve sanat eğitimi getirmek için bir ulusal bir sanat galerisi yaratma istediğini düşündükleri Paris’e kadar gider. Fikri öneren avukat John Jay, Fransa’dan ABD’ye dönüşünde proje hızlanır. Jay’in başkanlığında, New York’ta sosyal bir kulüp olan Union League Club, sivil liderler, işadamları, sanatçılar, sanat koleksiyoncuları ve hayırseverler bir araya gelir. 13 Nisan 1970 yılında, New York Eyaleti Yasama Meclisi, güzel sanatların teşvik edilmesi ve geliştirilmesi amacıyla Büyükşehir Sanat Müzesi’ne bir sanat müzesi ve kütüphanesi kurulması için yetki verir. 13 Nisan 1870’de Metropolitan Sanat Müzesi kurulur ve 681 Fifth Avenue’daki Dodworth Building adresinde açılır. Aynı yılın 20 Kasım’ında, müze ilk nesnesi olan bir Roma lahitini satın alır.
Müzenin ilk kabul ettiği Roma Dönemi Lahiti, yaklaşık 200-225 yılları
1871 yılında, müzenin kuruluşunda aktif görev alan ve Avrupa sanatı konusundaki uzmanlığıyla tanınan William T. Blodgett, koleksiyon oluşturmak için çıktığı Avrupa seyahatinden 174 parça resim sanatının eşsiz örnekleriyle geri döner. Aralarında Anthony van Dyck, Nicolas Poussin ve Giovanni Battista Tiepolo’nun çalışmalarının da bulunduğu bu eserler müzenin koleksiyonuna dahil olur. Ardından Amerikan Hükümeti’nin, Kıbrıs’taki bir görevlisi aracılığıyla Helen, Yunan, Roma ve Minos kültürlerine ait 6 bin heykel müzeye getirilir. Heykellerin getirilmesine aracı olan İtalyan asıllı Luigi Palma di Cesnola’nın müze müdürlüğü görevine getirilmesiyle koleksiyon hızla genişler.
Müze 30 Mart 1880’de, 5. Cadde (Fifth Avenue) ve 82. Cadde’nin (82nd Street) kesişimindeki mevcut yerinde halka açılır. Mimarlar Calvert Vaux ve Jacob Wrey Mold, batı cephesinde hala görülebilen ilk yapısını tasarlar. Bina o zamandan beri büyük ölçüde genişler ve 1888 tarihinde inşa edilen çeşitli eklemeler artık orijinal yapıyı oluşturur. Tek cepheli binanın kuzey ve güney yönlerine yeni galeriler ilave edilir. Central Park’a ve 5’inci Cadde’ye bakan bölüm yeniden inşa edilir.
Müzenin koleksiyonu 19. yüzyılda da büyümeye devam eder. Tunç Çağı’ndan Roma döneminin sonuna kadar uzanan eserler 1874-76’da satın alınır. Mimar, kurucu Müze Mütevellisi Richard Morris Hunt’un tasarladığı Güzel Sanatlar Beşinci Cadde cephesi ve Büyük Salon, 1902 yılında halka açılır.
Metropolitan Müzesi Antik Mısır Eserleri, yaklaşık M.Ö. 3000 – M.S. 4. yüzyıla kadar uzanan bir çeşitlilik içeriyor ve yaklaşık 26.000 eser bulunuyor.
3. Metropolitan Sanat Müzesi’nin Özellikleri
- Dünyanın en büyük müzelerinden biri olan MET, 190 bin metrekarelik bir alan üzerine kurulu.
- 2023 yılı için müze giriş ücreti: Yetişkinler için 30 dolar, yaşlılar için 22 dolar; Öğrenciler için 17 dolar. Üyeler ve 12 yaşından küçük çocuklar için ücretsizdir.
- Müzenin Eski Mısır bölümünde M.Ö. 5000 – M.S. 400 yılına kadar uzanan dönemde yaratılan ve aralarında Dendur Tapınağı’na ait objelerin de bulunduğu 36 bin parça eser sergileniyor.
- Avrupa resim ve heykel sanatının en nadide örnekleri müzenin ikinci katında sergileniyor. Katın geri kalan bölümünde de Uzakdoğu Eserleri ve İslam Eserleri bölümü yer alıyor.
- MET, dünyanın en zengin İslam eserleri koleksiyonlarından birine sahip bir müze.
Dendur Tapınağı. Mısır’da, Nil Nehri’nin batı yakasında M.Ö. 10 yılında inşa edilir. 1965 yılında Mısır tarafından Amerika’ya verilir.
4. Metropolitan Sanat Müzesi Eserleri
Metropolitan Sanat Müzesi, çok zengin bir içeriğe sahip. Dünyaca ünlü resim ve heykel koleksiyonu, dünyanın en eski piyanosunun bulunduğu yaklaşık 5000 enstrümanın bulunduğu müzik koleksiyonu, savaş teçhizatları, yüzyıllar içerisinde değişen giyim ve aksesuarlar, Mısır’dan getirilen lahitler, mumyalar, Uzakdoğu ve Afrika sanatı eserleri, Helen, Babil, Asur uygarlıklarına ait eserler ve Koç Ailesi’nin maddi desteğiyle iki yeni galeriye kavuşan İslam Eserleri Koleksiyonu ilk anda sıralanabilecek eserler.
Bizans Dönemi, Bilezik (yaklaşık 650 yılı)
Her biri özel bir küratör ve akademisyen kadrosuna sahip on yedi ayrı departman, ayrıca altı özel koruma departmanı ve bir bilimsel araştırma departmanı bulunan Metropolitan Müzesi’nin belli başlı bölümlerini sıraladık.
4.1) Yunan ve Roma Sanat Eserleri
Müzenin Yunan ve Roma sanatı koleksiyonu, Neolitik dönemden (yaklaşık M.Ö. 4500) Roma imparatoru Konstantin’in M.S. 312’ye kadar birçok kültürün eserlerini içerir. Burada Antik Yunan ve Roma sanatının en güzel heykelleri görülebilir. Ayrıca tarih öncesi Yunanistan sanatını (Helladik, Kiklad ve Minos) ve İtalik halkların (Hint-Avrupa dillerine bağlı ve İtalyan yarımadasına yerleşmiş bir kavim) ve Etrüsklerin Roma öncesi sanatına ait eserler de sergilenmekte.
4.2) Antik Mısır Uygarlığı Eserleri
Antik Mısır sanatının Met koleksiyonu, Paleolitik dönemden Roma dönemine (yaklaşık M.Ö. 300.000 – M.S. 4. yüzyıl) kadar uzanan sanatsal, tarihi ve kültürel öneme sahip yaklaşık 26.000 nesneden oluşur. Koleksiyonun yarısından fazlası MET’in, Mısır’da 1906’da başlatttığı otuz beş yıllık arkeolojik çalışma sonucu elde edilmiştir.
4.3) Avrupa Resimleri
MET’in ünlü Avrupa Resimleri koleksiyonu, 13. yüzyıldan yirminci yüzyılın başlarına kadar 2.500’den fazla sanat eserini kapsar. Jan van Eyck, Caravaggio ve Gustav Klimt gibi birbirinden farklı sanatçıların şaheserlerinin yanı sıra, seçkin eserler de dahil olmak üzere dünyanın en büyük 17. yüzyıl Hollanda resim koleksiyonlarından birinin yanı sıra, erken dönem İtalyan ve Kuzey sanatının zengin bir sergisine sahiptir.
Frans Hals, Rembrandt ve Johannes Vermeer yanında El Greco ve Goya eserleri, İspanya dışındaki en seçkin resimleridir. Gustave Courbet, Edgar Degas, Édouard Manet, Claude Monet, Paul Cézanne, Vincent Van Gogh ve 19. yüzyıl Fransız resim galerileri, Paris müzelerinden sonra ikinci sıradadır. Müze son yıllarda, 17 yüzyıl İtalyan resimlerinden oluşan kayda değer bir koleksiyon daha oluşturdu.
Édouard Manet, The “Kearsarge” at Boulogne, 1864
4.4) Asya Sanatı Eserleri
MET’in Asya Sanatı Bölümü, Afganistan’dan başlayarak Hint yarımadası, Himalayalar boyunca Çin, Kore, Japonya ve Güneydoğu Asya’ya kadar yirmiden fazla ulusun eserlerini bulunduruyor. Asya Sanatı koleksiyonunda 35.000’den fazla nesne, M.Ö. 3. binyıla kadar uzanıyor. 21. yüzyıla kadar devam ediyor ki; dünyanın en büyük ve en kapsamlı koleksiyonlarından biri. Asya’nın birçok uygarlığının her biri, olağanüstü eserlerle temsil ediliyor.
Asya Sanatı Koleksiyonu Eserleri
4.5) Afrika, Okyanusya ve Amerika Sanatları
Bu bölümde yaklaşık 1.600 eser sergileniyor. Koleksiyonun öne çıkanları arasında Nijerya’daki, Court of Benin’den eserler ve Batı ve Orta Afrika’dan heykeller, Yeni Gine ve Melanezya ve Polinezya ada gruplarından ahşap heykel, Meksika ile Orta ve Güney Amerika’nın Kolomb Öncesi kültürlerinden altın, seramik ve taş nesneler yer alıyor. Bu koleksiyon çeşitli malzemelerden oluşuyor; heykellerden altın, gümüş süs eşyalarına, kostüm ve kumaşlara, etkileyici törensel figürlere, ahşap ve taş anıtlara kadar uzanır.
Bu bölümün Afrika koleksiyonları, Sahra altı Afrika’nın çeşitli kültürlerinin sanatsal geleneklerini temsil eden eserlerden oluşmaktadır.
Okyanusya koleksiyonu ise Melanezya, Mikronezya ve Polinezya takımadalarının yanı sıra Avustralya ve Güneydoğu Asya’nın yerli halklarını kapsayan Pasifik Adaları’ndan eserler içermektedir. Polinezya ve Güneydoğu Asya’nın zarif heykellerine, Mikronezya aletlerinin minimalist estetiğine, Melanezya atalarının ve ruhlarının gerçeküstü, uhrevi imgelerine, Avustralya Aborjin sanatının zarif figürlerine ve canlı soyutlamalarına kadar uzanır.
İslam Sanatı Eserleri
4.6) İslam Sanatı Eserleri
MET’in İslam sanatı koleksiyonu 7. yüzyıldan, 21. yüzyıla kadar uzanır. 15.000’den fazla nesne, batıda İspanya ve Fas’a, doğuda Orta Asya ve Endonezya’ya kadar uzanan eserlerle, İslam’ın kültürel geleneklerinin büyük çeşitliliğini yansıtır. Hem kutsal hem de dünyevi nesneleri içeren koleksiyon, hat sanatı uygulamalarını, bitkisel süsleme ve geometrik desenler gibi motifleri gözler önüne serer.
2011 yılında İslam Eserleri bölümü, 8 yıl süren bir çalışmanın ardından, ikisi Koç ailesinin adını taşıyan 15 galeriye daha kavuşarak 1 Kasım’da kapılarını açar. 2009 yılında Metropolitan Müzesi ile Koç Holding bir protokol imzalar, Buna göre, 10 yıl boyunca her yıl yapılacak maddi destek karşılığında, İslam Eserleri Koleksiyonu’nun 15 galerisinden ikisine “Koç Ailesi” isminin verilmesi onaylanır. “Halılar, Kumaşlar ve Büyük Osmanlı Dünyası” ve “Osmanlı Saray Sanatları” adlı iki galeride sergilenen eserler Osmanlı İmparatorluğu’nun çok katmanlılığını gösterir.
1750’li yıllara ait bir kostüm
4.7) Kostüm Enstitüsü
Otuz üç binden fazla giysiden oluşan Kostüm Enstitüsü, 15. yüzyıldan günümüze kadar erkek, kadın ve çocuklar için yedi yüzyıllık elbise ve aksesuarları içerir.
4.8) Silahlar ve Zırhlar
MET’in silah ve zırh koleksiyonu, küratörlerin, mütevellilerin, özel koleksiyoncuların ve bağışçıların faaliyetleri ve ilgi alanları doğrultusunda oluşturulmuş modern bir koleksiyondur. Koleksiyon, 5000’den fazlası Avrupa’dan, 2000’i Yakın Doğu’dan ve 4000’i Uzak Doğu’dan olmak üzere yaklaşık 14ooo nesneden oluşuyor. Türünün en kapsamlı ve ansiklopedik koleksiyonlarından biridir.
Silahlar ve Zırhlar Koleksiyonu
4.9) Avrupa Heykel ve Dekoratif Sanatlar
Müzenin, Avrupa heykel ve dekoratif sanat koleksiyonundaki elli bin eser, 15. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar Batı Avrupa ülkelerinin bir dizi sanat formunu ve gelişimini yansıtır. Birçok boyutta heykel, ahşap işleri, mobilyalar, seramik, cam, metal işleri ve mücevherler, horolojik (saat yapım sanatı), matematiksel aletler, duvar halıları ve tekstil ürünleri yer alır. Avrupa pazarlarına ihraç edilmek üzere Asya’da yapılan seramikler, bu dönemde Latin Amerika’da üretilen heykel ve süsleme sanatları da bu eserler arasında yer alır.
4.10) Robert Lehman Koleksiyonu
Robert Lehman Koleksiyonu, müzenin en seçkin özel sanat bölümlerinden biridir. 14. yüzyıldan, 20. yüzyıla kadar yedi yüz yıllık Batı Avrupa sanatını kapsayan 2.600 eser arasında resimler, çizimler, el yazması tezhipleri, heykeller, camlar, tekstil ürünleri, antika çerçeveler, emayeler ve değerli mücevher içeren yapıtlar yer alır.
Yaklaşık 300 tablodan oluşan koleksiyon, İtalyan Rönesans’ı, özellikle Siena okulu ve erken dönem Kuzey Avrupa eserleri açısından zengindir. Koleksiyon, dekoratif sanatların çeşitli eserleriyle de ünlüdür: Rönesans maiolica (15. ile 16. yüzyıllarda kalay kullanılarak renklendirilmiş seramikler) ve antika çerçeveler.
Armand Guillaumin, Railroad Bridge over the Marne at Joinville, 1871-75
4.11) Ortaçağ Sanatı ve Manastırlar
Müzenin Orta Çağ ve Bizans sanatı koleksiyonu, Roma’nın düşüşünden Rönesans’ın başlangıcına kadar Akdeniz ve Avrupa sanatını kapsar, dünyanın en kapsamlıları arasındadır.
Müzenin Ortaçağ Avrupa sanatına ve mimarisine adanmış şubesi olan Met Cloisters, Manhattan’ın kuzeyindeki Fort Tryon Park’ta, Hudson Nehri’ne bakan dört dönümlük bir arazide yer alır. İçerisinde yer alan manastırlardan üçü (Cuxa, Bonnefont ve Trie), Ortaçağ tezlerinde, şiirlerinde, belgelerinde bulunan bahçecilik bilgilerine göre dikilmiş bahçelere sahiptir. Ancak herhangi bir Ortaçağ yapısının bir kopyası değil, yaklaşık 2.000 sanat eseri için ahenkli ve anımsatıcı bir ortamdır.
4.12) Modern ve Çağdaş Sanat Eserleri
MET burada, 1890’dan günümüze kadar modernizmdeki hareketlerden, dünyanın dört bir yanındaki çağdaş uygulamalara kadar uzanan bir dizi eseri sergiliyor.
4.13) Müzik Enstrümanları Koleksiyonu
Müzenin müzik aletleri koleksiyonu, M.Ö. den günümüze kadar altı kıta ve Pasifik Adaları’ndan, tüm kültürlerden ve çağlardan müzik aletlerinin gelişimini gösterir. Burada sanat objeleri yanında etnografik kayıtlar, müzik ve performans tarihinin belgeleri de yer alır.
4.14) Fotoğraflar
1992 yılında bağımsız bir departman olarak kurulan bu bölüm, 1830’lardaki icadından günümüze fotoğrafın tarihini kapsayan 75.000’den fazla eserden oluşan bir koleksiyona ev sahipliği yapar.
Güney Hollanda’da Ruckers ailesinin yaptığı 1581 tarihli piyanonun atası kabul edilen klavsen
5. Metropolitan Sanat Müzesi Sanal Tur
- Metropolitan Sanat Müzesi 2017 yılında arşivindeki 375.000 eserin yüksek çözünürlüklü görsellerini ücretsiz olarak kullanıma açar. Tablolardan heykellere, eski fotoğraflardan arkeolojik buluntulara kadar müze arşivinde yer alan hemen hemen tüm parçaların görselleri paylaşılanlar arasında yer alır. Henüz müzede sergilenmeyen parçaların da yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını arşivde bulmak mümkün. Müze, dijital müzesini sürekli zenginleştirmeye de devam ediyor. Bu linkten arama yapabilirsiniz: metmuseum.org/art/collection
- Müzenin ücretsiz kitaplarına, MetPublications sayfasındaki Books with Full-Text Online kategorisinden ulaşabilirsiniz. Burada başlık, yazar, koleksiyon, yazı tipi ve temaya göre arama yapmak mümkün. Tıpkı geleneksel yayınlarda olduğu gibi, hemen hemen her çevrimiçi versiyonda yazarla ilgili bilgiler ve içerik tablosu yer alıyor. Metropolitan Sanat Müzesi’nin dijital kütüphanesindeki tüm yayınları aşağıdaki linkten görebilirsiniz.
- Metropolitan Sanat Müzesi’nde Google Arts and Culture uygulaması üzerinden de sanal tur yapabilirsiniz.
Kaynak
Metropolitan Sanat Müzesi Yüz Binlerce Görseli Kullanıma Açtı, Sanat Müzelerinde, Depo Ve Sergileme Alanlarındaki Koruma, Metropolitan: New York’un Sanat Tapınağı, History of the Museum The Met, Metropolitan Müzesi Envanterinde Yer Alan Bizans Üretimi ve Menşei’indeki Chalice Örnekleri, Modern and Contemporary Art