Türkü Sözleri: Unutulmaz En Güzel Türkü Sözleri

Türkü sözlerini sizler için derledik. Türkiye’de yaşayan her insan, istese de istemese de, sevse de sevmese de, bir şekilde türkü dinlemektedir ve Türk insanının hayatında önemli ve vazgeçilmez bir yeri olduğu rahatlıkla söylenebilir. Her milletin mutlaka halk müziği ve halk şarkıları vardır. Ancak, her milletin türküsü yoktur. Çünkü türkü, Türk’e has bir müzik yapısını işaret eder. Halk Müziği Batı’da “Folk Music” adıyla anılmakta ve içinde “Folk Song” olarak ifade edilen halk şarkılarını barındırmaktadır. Bunların karşısında türkü, hem kavram, hem de içerik bakımından farklıdır. Çünkü Batı’daki halk şarkılarının okuma yazması olmayan insanların ürettiği düşünülür ve bir sanat eseri olarak görülmez.

Türkülerin doğuşunun milattan sonraki yıllara indirgenmesi düşünülmemelidir. Çünkü bilim adamı ve araştırmacıların bilgi ve görüşlerinden hareketle ortaya çıkan sonuç, Türkülerin tarihinin Türk tarihinin oluşum dönemlerine kadar çıktığı yönündedir. Bu durumda doğuşunu, ozanlık geleneğinin de doğuşunda etkili olan av, sığır, şölen gibi mitolojik törenlerde aramak gerekir. Çünkü o törenlerde ozan, kam, baksı, şaman gibi sanatçıların tören anında söyledikleri ölçülü ve ezgili sözler, türkünün ilk örnekleri olarak kabul edilebilir. Ancak türkü terimi ilk defa XV. yüzyılda Doğu Türkistan’da aruz vezniyle yazılmış ve özel bir ezgi ile söylenmiş ürünler için kullanılmıştır.

 Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Ozan

1. Bir Ay Doğar İlk Akşamdan (Yöresi: Malatya-Arguvan, Derleyen: İhsan Öztürk)

Bir ay doğar ilk akşamdan geceden
Şavkı tutmuş pencereden bacadan
Dağlar kışımış
Yolcum üşümüş
Perişanım ben

Uykusuz mu kaldın dünkü geceden
Uyan uyan yar sinene sar beni
Dağlar harami
Açma yarami
Nasıl edem ben

Aşılmaz dağlardan aşırdın beni
Ey olmaz dertlere düşürdün beni
Dağlar kışımış
Yolcum üşümüş
Perişanım ben

Madem soysuz bende gönlün yoğudu
Niye doğru yoldan şaşırdın beni
Dağlar harami
Açma yarami
Nasıl edem ben

Aşağıdan gelir eli boş değil
Söylerim söylemez gönlü hoş değil
Dağlar kışımış
Yolcum üşümüş
Perişanım ben

Bir güzeli bir çirkine vermişler
Baş yastığı gendisine eş değil
Dağlar harami
Açma yarami
Nasıl edem ben

2. Ela Gözlüm Ben Bu Elden (Yöresi: Erzurum, Derleyen: Emin Aldemir, Işık Başel)

Ela gözlüm ben bu elden gidersem
Ela gözlüm ben bu elden gidersem
Zülfü perişanım kal melül melül
Kal melül melul

Kerem et aklından çıkarma beni
Ağla gözyaşını sil melul melul
Kerem et aklından çıkarma beni
Ağla gözyaşını sil melül melül

Elvan çiçekleri takma başına
Elvan çiçekleri takma başına
Kudret kalemini çekme kaşına çekme kaşına

Beni unutursan doyma yaşına
Gez benim aşkımla yar malul malul
Beni ağlatırsan doyma yaşına
Ağla gözyaşımı sil melül melül
Beni unutursan doyma yaşına
Gez benim aşkımla yar malul malul

Karacoğlan der ki ölüp ölünce
Karacoğlan der ki ölüp ölünce
Ben de güzel sevdim kendi halimce
Kendi halimce

Varıp gurbet ele vasıl olunca
Dostlardan haberim al melul melul
Varıp gurbet ele vasıl olunca
Dostlardan haberim al melul melul

Şeref Bigalı, Düğün

3. Dostum (Yöresi: Sivas-Yıldızeli, Derleyen: TRT İstanbul Rad. Thm. Md.) 

Bin cefalar etsen almam üstüme oy
Gayet şirin geldi dillerin dostum oy
Varıp yâd ellere meyil verirsen oy
Kış ola bağlana yolların dostum dostum

İlahi onmaya yardan ayıran oy
Bahçede bülbüller ötüyor uyan oy
Kula gölge ise Allaha ayan oy
Senden ayrılalı gülmedim dostum dostum

Pir sultan abdalım gülüm dermişler oy
Bu şirin canına nasıl kıymışlar oy
İster isen dünya malın vermişler oy
Sensiz dünya malı neylerim dostum dostum

4. Eklemedir Koca Konak Ekleme (Yöresi: Aydın, Derleyen: Ahmet Yamacı)

Eklemedir koca kavak ekleme aman aman
Nazlı da yarim gine gine düştü aklıma X2
Nasıl edem başımdaki sevdaya aman aman
Amman aman doktor yoldan geldim yorgunum
Orta da boylu bir güzele vurgunum

Bizim bağın menevşesi mor olur aman aman
Ellere de sorar yüreğime dert olur X2
Seni sevdim ayrılması güç olur aman aman
Amman aman doktor yoldan geldim yorgunum
Orta da boylu bir güzele vurgunum

Nuri İyem, Davul, Zurna

5. Feraye (Yöresi: Muğla, Derleyen: Muzaffer Sarısözen)

Ferayedir kızın adı
Feraye yar yandım aman
Esmer yârim de haydi yandım feraye
Türkmen de gızı gatar etmiş
Mayayı öf yar yandım aman esmer yârim de
Haydi yandım feraye

Rinni rinna rinni rinna rinanay rinanay da
Aman da yandım feraye
Rinni rinna rinni rinna rinanay rinanay da
Aman da yandım feraye

Demirciler demir döver
Tunç olur öf yar yandım aman
Esmer yârim de haydi yandım feraye
Sevip sevip ayrılmasın
Güç olur öf yar yandım aman
Esmer yârim de haydi yandım feraye

Rinni rinna rinni rinna rinanay rinanay da
Aman da yandım feraye
Rinni rinna rinni rinna rinanay rinanay da
Aman da yandım feraye

6. Gafil Gezme Şaşkın (Yöresi: Gaziantep, Derleyen: Yavuz Top)

Gafil gezme şaşkın
Bir gün ölürsün 
Dünya kadar malın leyli leyli
Olsa ne fayda

Söyleyen dillerin – Söylemez olur
Bülbül gibi dilin
Olsa ne fayda 

Sen söylersin söz i – çinde sözün var
Hey can sözün var
Çalarsın çırparsın leyli leyli
Oğlun kızın var 

Şu dünyada üç beş
Arşın bezin var 
Tüm bedesten senin
Olsa ne fayda 

Kul Himmet Üstâd’ım gelse otursa
Hey can otursa
Hakkın kelamını leyli leyli
Dile getirse 

Dünya benim deyip –
Zapta geçirse 
Karun kadar malın
Olsa ne fayda 

 Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Aşık Veysel, 1955

 

7. Kalktı Göç Eyledi Avşar Elleri (Yöresi: Kırşehir, Derleyen: Nida Tüfekçi)

Kalktı göç eyledi Avşar elleri
Ağır ağır giden eller bizimdir
Arap atlar yakın eder ırağı
Yüce dağ başından aşan yollar bizimdir

Belimizde kılıncımız kirmani
Taşı deler mızrağımın temreni
Hakkımızda devlet vermiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir

Dadaloğlum bir gün kavga kurulur
Öter tüfek davlumbazlar vurulur
Nice koç yiğitler yere serilir
Ölene ağlama hey dost yarın bizimdir

8. Ne Feryat Edersin Divane Gönül (Yöresi: Elazığ, Derleyen: Ahmet Yamacı)

Ne feryad edersin divane bülbül
Senin bu feryadın anam gülşene kalsın
Bu dünyada eremezsen murada
Huzuru mahşerde anam divana kalsın

Nesin methedeyim bir kaşı kare
Şu sineme açtı anam onulmaz yare
Dünya tabip gelse derdime çare
Derdimin dermanı anam lokmana kalsın

Bir yar için geçtim canü serimden
Vücudum kül oldu aşkın narından
Emrah buse ister nazlı yarinden
Bu bayram olmazsa kurbana kalsın

Eren Eyüboğlu, Saz Çalan Adam

9. Keklik Gibi Kanadımı Süzmedim (Yöresi: Erzincan, Derleyen: Muzaffer Sarısözen)

10. Giresun’un İçinde (Yöresi: Giresun, Derleyen: Azize Gürses)

Giresunun içinde iki sokak arası
Altı kurşun attılar üç de bıçak yarası

Vuruldum düştüm yere
Gidemedum uzağa
Ne edelum sevdiğim
Düşürdüler tuzağa
—
Giresunun içinde yeşil fınduk tarlasi
Vurdular Feride’mi yere düştü bohçasi

Vuruldum düştüm yere
Gidemedum uzağa
Ne edelum sevdiğim
Düşürdüler tuzağa
—
Giresunun içinde gezerum yali yali
Feride’mi vuranın çekilir mi vebali

 Fikret Otyam, Semah

11. Ben Seni Sevduğumi (Yöresi: Trabzon, Kaynak Kişi: Hasan Tunç)

Ben seni sevduğumi da dünyalara bildurdum
Endurdun kaşlaruni babani mi eldurdum

En dereye dereye da al derelen taşlari
Bizden geçti sevdaluk al cebumden saçlari

Kız evunun onine da sereceğum kilimi
Oldi hayli zamanlar görmedum sevduğumi

Yaz geldi bahar geldi da açti yeşil yapraklar
Ben sana doyamadum doysun kara topraklar

12. Kütahya’nın Pınarları (Yöresi: Kütahya, Derleyen: Yücel Paşmakçı)

Kütahyanın pınarları akışır
Devriyeler kol kol olmuş bakışır
Devriyeler kol kol olmuş bakışır

Asalıya çuha şalvar yakışır
Aman aman Vehbim öyle böyle olur mu
Ah ben ölürsem dünya sana kalır mı
Aman aman Vehbim öyle böyle olur mu
Ah sen ölürsen dünya bana kalır mı

Salım geldi musallaya dayandı
Kar beyaz Vehbim alkanlara boyandı
Kar beyaz Vehbim al kanlara boyandı

Seni vuran oğlan nasıl dayandı
Aman aman Vehbim öyle böyle olur mu
Ah ben ölürsem dünya sana kalır mı
Aman aman Vehbim öyle böyle olur mu
Ah sen ölürsen dünya bana kalır mı

Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Benekli Sarı Saz

13. Kerpiç Kerpiç Üstüne Kurdum Binayı (Yöresi: Diyarbakır, Derleyen: Ahmet Yamacı)

14. Ah Bir Ataş Ver Cigaramı Yakayım (Yöresi: İzmir, Derleyen: Durmuş Yazıcıoğlu)

Mehmet Pesen, Köy Düğünü

15. Karakaş Üstüne Çekmiş Sürmeler (Yöresi: Ankara, Derleyen: Muzaffer Sarısözen)

Hey, Kara Kaş Altına Çekmiş Sürmeler
Ak Göğsün Üstünde Gümüş Düğmeler
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)
Hey, İnadından Dar Geliyor Düğmeler
Düğmelerin Sedeftendir Sevdiğim
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)

Hey, Sürmelimin Kaşlarına Mailem
Ayda Bir Selamı Gelse Kailem
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)
Hey, Ben Senden Ümidi Keser Değilem
Derdime Derman Olurmusun Acep
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)

Hey Bahçenize Biber Ektim Biterse
Garip Bülbül Gül Dalında Öterse
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)
Hey Benim Vadem Yarden Evvel Biterse
Derdime Derman Olurmusun Acep
(Vay Aman Aman Sürmelim Gel)

16. Beyaz Giyme (Yöresi: Bolu, Derleyen: Emin Aldemir)

Beyaz giyme toz olur
Siyah giyme söz olur
Gel beraber gezelim
Muradımız tez olur

Salına da salına da gel
Dön dolaş yine bana gel

Beyaz giyme tanırlar
Seni yolcu sanırlar
Zaten bende talih yok
Seni benden alırlar

Salına da salına da gel
Dön dolaş yine bana gel

Alçak ceviz dalları
Sıva beyaz kolları
Kız nereden geleyim
Hep sarmışlar yolları

Salına da salına da gel
Dön dolaş yine bana gel

Kaynak
Kesit Akademi Dergisi, Türkü Nedir?, Türküpedia, Repertükül, Türkü Ansiklopedisi