Kimi zaman Osmanlı sultanlarının daveti ile, kimi zaman ise farklı sebeplerden ötürü İstanbul’a gelerek şehrin müthiş dokusundan etkilenen ve İstanbul ile ilgili birbirinden özel eserler ortaya çıkaran yabancı ressamları derledik.
1. Jean-Baptiste van Mour (1671 – 1737)
1699’da İstanbul’a geldi. Orada da öldü. 1730’daki Patrona Halil İsyanı’na şahit oldu ve resmetti. Bu tablosu, Amsterdam Müzesi’nde bulunuyor.
Jean-Baptiste van Mour – Patrona Halil İsyanı 1730
Lale Devri’ni ayrıntılarıyla tasvir etti. Levni’nin eserlerinden etkilenerek, kendi dehasını ortaya çıkaran eserler verdi.
Jean-Baptiste van Mour – Galata Mevlevihanesi
2. Antoine de Favray (1706 – 1791)
1762’de İstanbul’a geldi ve 1771’e kadar kaldı. Favray, ressam olmasının yanında Malta Şövalyeleri’nden biri. Fransızlar adına Osmanlı’da casusluk yaptığı da söylenir.
Antoine de Favray – İstanbul Panaroması, 18. yy sonları
3. İvan Ayvazovski (1817 – 1900)
Ermeni asıllı Rus ressam Ayvazovski, 1845-1890 yılları arasında Sultan Abdülmecid’in davetiyle İstanbul’a 4 kez geldi. Dolmabahçe Sarayı için sipariş edilen resimleri yaptı.
İvan Ayvazovski – Gün Batımında Ortaköy
4. Amedeo Preziosi (1816 – 1882)
1844’lü yıllarda İstanbul’a geldi. İstanbul halkını, çarşılarını, mezarlıkları, dergahları resimledi. İstanbul’a olan sevgisi birbirinden renkli, canlı tablolarına ayrı bir ruh kattı. Yeşilköy’de bir av kazasında öldü. İstanbul’da defnedildi.
İlginç bir anekdot: 2007’de Yapı Kredi Kültür Merkezi’nde düzenlenen Amedeo Preziosi sergisinde, sergi defterine Emel Yıldız (nam-ı diğer Panter Emel) “Bütün ava gidenler, senin gibi av kazasında ölsün” yazmış.
Amedeo Preziosi – İstanbul
5. Antoine Ignace Melling (1763 – 1831)
1784’te İstanbul’a geldi. III. Selim’in kız kardeşi Hatice Sultan’ın Ortaköy’deki Sarayı’nın iç dekorasyonunu yaptı. Hatice Sultan’la sık sık mektuplaştılar. Hatice Sultan, latin harflerini öğrenip öyle yazdı. Mektuplar Türkçe’ye çevrildi. Boğaziçi’ni bol bol tasvir etti eserlerinde.
Antoine Ignace Melling – Tarabya
6. Félix Ziem (1821 – 1911)
1848’te İstanbul’a geldi. Resimlerinde tema olarak sultanları, haremi, Haliç’i, Boğaz’ı, kayıkları, kır gezilerini işlemiştir.
Félix Ziem – İstanbul Manzarası
7. Giovanni Jean Brindesi (1826 – 1888)
Resimlerinde Sultan II. Mahmut, askerler, denizcilerin yanında, Göksu’da kır gezileri ve İstanbul’un günlük hayatından görünümler yer alır.
Giovanni Brindesi – Simitçi, 19. yy başları
8. Joseph Warnia-Zarzecki (1850 – ?)
Sanayi-i Nefise Mektebi’nin karakalem hocasıdır. 1883’te İstanbul’a gelmiştir.
Joseph Warnia-Zarzecki – Paşa Eğleniyor, Rumeli Sırtları, 1896
9. Salvatore Valeri (1856 – 1946)
İtalyan sanatçı 1880’lerde İstanbul’a geldi. 1883’ten 1913’e kadar Sanayi-i Nefise Mektebi’nde hocalık yaptı. Halife Abdülmecid Efendi’ye özel resim dersi vermiştir. Tek tek figürler çizdiği gibi manzarada çizmiştir. II. Abdülhamit’in oğullarına resim dersi vermiştir. Padişah tarafından “Şehzadelerin Öğretmeni” unvanı verilmiştir.
Salvatore Valeri – Fenerbahçe Sahili’nden Prens Adaları Manzarası
10. Leonardo de Mango (1843 – 1930)
1883’te İstanbul’a geldi. Ölümüne kadar burada yaşadı. İstanbul’un kıvrımlı kıyılarında yer alan Fenerbahçe, Üsküdar’ı resmettiği tablolarında düşsel görünümler oluşturur. Resimlerinde Boğaziçi, Sarayburnu’nun yanı sıra geleneksel Müslüman hayatını resmetmiştir.
Leonardo de Mango – Balıkçılar, 1912
11. Thomas Allom (1804 – 1872)
II. Mahmut döneminde İstanbul’dan başlayıp Ortadoğu ülkelerinin bir kısmını gezdi. Resimlerini canlı, ayrıntılara önem vererek yapar.
Thomas Allom – Haliç’in Girişi’nden İstanbul
12. Luigi Acquarone (1800 – 1896)
1881 yılında II. Abdülhamit, Ressam-ı Hazret-i Şehriyari unvanı verdi bu İtalyan ressama.
Luigi Acquarone – Kağıthane’de Cirit, 1891
13. Rudolf Ernst (1845 – 1932)
1885 yılında İstanbul olmak üzere Fas, İspanya ve Ortadoğu’ya gitti. Genelde hayali harem, cariye tasvirleri bilinir. Bu resmi ise tam tersi.
Rudolf Ernst – III. Ahmet Çeşmesi
14. Fausto Zonaro (1854 – 1929)
Eşinin isteğiyle oryantalist bir tutkuyla İstanbul’a gelmiştir. II. Abdülhamit “Ertuğrul Süvari Alayı’nın Galata Köprüsü’nden Geçişi” tablosunu beğenince, Zonaro’yu Saray Ressamlığı unvanına layık görmüştür. Deniz, manzara ve portre çalışmaları vardır.
Fausto Zonaro – Eminönü
15. Alberto Pasini (1826 – 1899)
İstanbul sokak manzarası, peyzaj, harem gibi konuları tasvir etmiştir. 1860’lı yıllarda Sultan Abdülaziz’in istediği resimleri yapmak üzere İstanbul’a geldi. Bu tablo, 2013’te Londra’da müzayedede 482 bin 500 sterline satılmıştır.
Alberto Pasini – İstanbul’da Pazar Yeri, 1877
16. Germain Fabius Brest (1823 – 1900)
İstanbul Pitoreksi’nin başlıca yaratıcılarındandır. O, yapıtlarında canlı, renkli, ahşap ev gruplarını, gölgeli ağaç kümelerini, beyaz minare ve kubbeleriyle camileri, meydan çeşmelerini, etnik giysili insanları tasvir etmiştir.
Germain Fabius Brest – Üsküdar’da Sandal Gezintisi
17. Ippolito Caffi (1809 – 1866)
1840’lı yıllarda Yunanistan, Anadolu, Ortadoğu’yu kapsayan bir gezi yaptı. Bu tablo, 2013’te Londra’daki müzayedede 338 bin 500 sterline satıldı.
İppolito Caffi – Haliç’te Gün Doğumu
18. Hermann David Salomon Corrodi (1844 – 1905)
Aslında manzara ressamıdır. Ama oryantalizm etkisi de görülür. Mısır, Suriye, Kıbrıs, İstanbul olmak üzere birçok yeri gezmiştir. Bu tablo, 2013’teki Londra’daki müzayedede 518 bin 500 sterline rekor fiyata satılmıştır.
Hermann Corrodi – Boğaziçi’nde Asya’nın Tatlı Su Çeşmesi
19. Jean Baptiste Hilaire (1753 – 1822)
Ertuğrul Günay, Kültür Bakanlığı sırasında Elçiler ve Ressamlar Sergisi’nde gördüğü bu resmi delil gösterip suç duyurusunda bulundu. Çünkü resimde o dönem Fransız Büyükelçisi Choiseul-Gouffier’in topladığı eserlerin gemiye yüklenmesi konu ediliyor. Hilaire, bu resmin altına “antik eserlerin yüklenmesi” yazmış. Hilaire, Fransız Büyükelçisi Choiseul-Gouffier ile 1776 yılında Osmanlı topraklarına gelmişti.
Jean Baptiste Hilaire – Yeni Cami
