Kasım sonu, Aralık başında Noel ruhu başta Avrupa’yı ve dünyanın diğer büyük şehirlerini ele geçiriyor. Geleneksel el işleri, leziz yiyecekler derken bu açık hava fuarları yerel kültürlere de ışık tutuyor. Avrupa başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında kurulan Noel Pazarları, yüzlerce yıllık gelenekleri sürdürmenin yanında orijinal yılbaşı hediyeleri, zencefilli kurabiyeleri ve eğlenceleriyle ilgi çekiyor.
Şehirlerin Noel pazarları ile süslendiği, her binanın yeşil-kırmızı Noel ışıkları ile süslendiği yılın bu zamanı, gelenek ile romantizmi bir araya getiriyor. Noel Pazarları, dört hafta süren advent zamanı boyunca devam ediyor.
Dresden, Almanya Noel Pazarı
Hristiyanlık inancına göre advent, İsa’nın doğumunun beklendiği döneme verilen isimdir. 30 Kasım’dan önceki Pazar günü başlayan ve Noel arifesinde sona eren bu zaman boyunca, şehirlerde adeta bayram havası yaşanıyor. Dünyadaki tüm Noel Pazarları’nın o yılki kuruluşunun advent süresi içinde olmasına büyük önem gösteriliyor.
Magdeburg, Almanya Noel Pazarı
Bu pazarların kökenleri aslında Orta Çağ’a uzanıyor. İlk olarak Almanya’da ve Avrupa’nın Almanca konuşulan bölgelerinde kurulan pazarların en gösterişlileri hala Almanya sınırları içerisinde bulunuyor. Bilinen ilk Noel pazarı, 1434 yılında Almanya’nın Dresden şehrinde kurulmuş. 1434’ten çok önce de bu tarz pazarların kurulduğunu gösteren kanıtlar mevcut. Örneğin yine Almanya’daki Bautzen Noel Pazarı’nın 1384’ten önce bile düzenlendiği biliniyor.
Annaberg-Buchholz, Almanya Noel Pazarı
Alman Noel Pazarları’nın çoğu, Kasım’ın son haftası kuruluyor ve 24 Aralık’taki Noel arifesine veya bir iki gün öncesine kadar açık kalıyor. Açılışı, Noel Pazarı Çocuğu olarak anılan, Çocuk İsa’nın yeryüzündeki tasviri olarak da kabul edilen 16-19 yaşları arasındaki genç bir kız gerçekleştiriyor. Pazar açık olduğu sürece çeşitli etkinlikler düzenleniyor, gösteriler ve oyunlar sergileniyor. Şehirlerin merkezlerinde veya en büyük meydanlarındaki bu organizasyonlarda yüzlerce tezgah açılıyor, yiyecek-içecek standları kuruluyor, hediyelik eşya satıcıları ve yerel sanatçıların konserleri, geleneksel dans gösterileri düzenleniyor.
Nürnberg, Almanya Noel Pazarı
Almanya’daki her şehir, kasaba ve köyde mutlaka bir Noel Pazarı kurulur. Özellikle Nürnberg, Dresden, Stuttgart ve Augsburg’da kurulanlar dünyanın en ünlüleridir. Almanya’nın ve dünyanın en eskilerinden Dresden’deki Striezelmarkt, yaklaşık 700 yıldır gelişerek dev bir organizasyona dönüşmüş. Dresden şehir merkezinin neredeyse tamamını kaplayan bu pazarda dünyanın en büyük Noel kemeri ve 14 metre yüksekliğindeki Erzgebirge Noel Piramidi bulunur.
Noel Piramidi, Augsburg, Almanya
Pflaumentoffel denilen ve ilk kez Dresden’de görülmeye başlanan yılbaşı dekorasyonları kuru eriklerden yapıldıkları için, Noel bitiminde aile üyelerince paylaşılarak yenir. Geleneği devam ettiren diğer şehirler ise Münih ve Nürnberg. Münih’te Marienplatz’da kurulan Noel Pazarı’nda ise 30 metre yüksekliğindeki yılbaşı çamı ile Noel meleği şeklindeki şekerlemeler göz alıcıdır.
Pflaumentoffel
Viyanalılar şehirlerini 10’a yakın Noel Pazarı’yla donatır. Wiener, şehrin en önemli pazar meydanıdır. 13. yüzyıldan bu yana yapıldığı düşünülen, Viyana’nın simgesi haline gelmiş bu pazar, dünyanın da en büyüklerinden biridir.
Viyana, Avusturya Noel Pazarı
İngiltere’nin en büyük Noel Pazarı ise Lincoln’de kurulur. Leeds ve Birmingham’da da büyük pazarlar gerçekleşir. Dört hafta süren Birmingham Pazarı, ziyaretçi sayısıyla İngiltere’nin en büyük pazarı unvanını ele geçirdi. Londra’nın Noel Pazarı Winter Wonderland ise dünyanın en eğlencelilerinden biri.
Londra, İngiltere Noel Pazarı
Prag’daki Noel Pazarı (Vánoční Trhy) 21 Kasım’dan 1 Ocak’a kadar devam eder ve ünlü Prag kuklalarından harika bir seçki sunar. Stockholm’deki Stortorgets Julmarknad ise 1915 yılından bu yana aynı yerde kurulur. Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin Vörösmarty Meydanı’nda kurulan Budapeşte Noel Fuarı ise 10 yıllık geçmişiyle Noel Pazarları’na daha modern bir bakış kazandırıyor. Fransa’nın Alsace bölgesinde ise 35 farklı Noel Pazarı kuruluyor. Strasbourg’un katedral meydanındaki etkinlik, 1570 yılından bu yana ziyaretçileri kendine çekiyor. Estonya’nın başkenti Tallinn’de 1991 yılında kurulan pazar, Kasım’ın son haftası kurulur ve Rus Ortodoks Kilisesi’nin Noel’i 7 Ocak’ta kutlaması sebebiyle ayın ilk haftasında da açık kalır.
Strasburg, Fransa Noel Pazarı
Prag, Çek Cumhuriyeti Noel Pazarı
Tallinn, Estonya Noel Pazarı
Budapeşte, Macaristan Noel Pazarı
Noel Pazarı geleneği ABD’ye Alman göçmenler tarafından getirilir. Şimdilerde Hollywood filmlerinde gördüğümüz kırmızı ve yeşil ışıklarla donatılmış pazarlar, rengarenk oyuncaklar, bağış toplayıcılar, ücretsiz dağıtılan şekerler, zencefilli kurabiye adamlar Avrupa geleneklerinin yeni kurulan dünyaya uzanışı aslında. 25 Kasım-24 Aralık arasında kurulan Christkindlmarket Chicago ise yılın en büyük organizasyonlarından biri.
Christkindlmarket Chicago, ABD Noel Pazarı
Kanada’nın özellikle Fransızca konuşulan kesimlerinde, Joliette ve Quebec şehirlerinde düzenlenen pazarlarda yiyecek ve içecekler ön plana çıkar. Özellikle Joliette’deki Noel Pazarı’nda, yerel bir otel tarafından yapılan üç katlı dev zencefilli pastanın tadına bakabilmek için binlerce insan akın eder.
Joliette, Kanada Noel Pazarı
Sapporo, Japonya Noel Pazarı
Yılbaşını güneşli yaz sıcağında kutlayan Güney Yarımküre ülkeleri ve Hindistan ile Japonya gibi Hristiyan olmayan ülkelerde bile geleneksel Noel Pazarları’na rastlayabiliyorsunuz. Münih’in kardeş şehri olan Japonya’daki Sapporo, aradaki bağları güçlendirmek adına sekiz yıldan bu yana Odori Park’ta bir Noel Pazarı kuruyor. Normalden daha kısa sürse de Hindistan’ın en turistik şehirleri Goa ve Kalküta da… Güney Amerika ülkelerinin çoğuysa, yılbaşından önce kurulan çeşitli halk pazarlarını kış pazarları olarak anıyor.
Kaynak
Crystal Kart Dergi – Zeynep Merve Kaya, Kapak Fotoğrafı: Thomas Kinkade, Village Christmas
